Ilex soorten voor de tuin
Met rond de vierhonderd soorten is de hulstfamilie flink uit de kluiten gewassen. In de Nederlandse bossen zie je vaak de ‘scherpe’ hulst (of groene hulst), Ilex aquifolium, met scherp getand blad. De struiken kunnen uitgroeien tot echte bomen die wel driehonderd jaar oud kunnen worden. Dankzij kwekers kun je tegenwoordig kiezen uit een bont assortiment voor de tuin: van ondoordringbare hagen en zuilvormige bomen tot planten die je perfect in vorm kunt snoeien. Daarbij kun je vaak kiezen uit verschillende bladvormen. Want behalve de typische hulstvorm met scherpe karteltjes, zijn er ook cultivars met ronde of smalle blaadjes, met en zonder ‘stekels’. Ook de bladkleuren lopen uiteen. Wil je iets anders dan donkergroen dan zijn blauwgroene Ilex ×meserveae ‘Blue Prince’ of ‘Blue Maid’ een alternatief. Of kies voor bont blad dat de donkere wintermaanden iets oplicht, zoals ‘Ferox Argentea’ met gele randen. Bijzonder is de hulst met witgerand blad als de ‘Silver Queen’. Mooi als snijbloem is beshulst Ilex verticillata, een bladverliezende hulstsoort. Alleen de bessen blijven hiervan aan de takken zitten.
Waar plant ik hulst?
Hulst houdt van goed doorlatende grond. De heester, tot welke groep hulst behoort, heeft een hekel aan verhuizen dus plant hem direct op de juiste plek in de halfschaduw of volle zon. Goed om te weten: bont blad heeft de neiging om groen te verkleuren als de plant in de volle schaduw staat, maar kan juist verbranden in de volle zon. In het voorjaar kun je hulst eventueel organische hagenmest geven.
Wanneer moet ik hulst planten?
Hulst planten doe je het best in de herfst- en wintermaanden, mits het niet vriest. Zorg voor een ruime kuil voor je plant, want deze heester heeft genoeg ruimte nodig.
Hoe hoog wordt een hulstboom?
Sommige hulstbomen groeien tot een hoogte van wel tien meter. Maar meestal blijven ze kleiner omdat ze ook als struik worden geplant. Dat wil niet zeggen dat de hulst daardoor niet meer opvalt. Juist omdat de hulst een winterplant is en ook tijdens de vrieskou zijn bladeren behoudt, valt de hulst ontzettend op.
Ilex crenata als buxusvervanger
Japanse hulst (Ilex crenata) werkt uitstekend als buxusvervanger in de tuin. Net als buxus groeien populaire cultivars van deze soort langzaam en hebben ze kleine, ronde blaadjes zonder prikkels. Dat maakt ze ideaal voor vormsnoei (snoei ze ook in juni of september). Wil je liever een haag of bollen van lichtgroene blaadjes, dan is de ‘Blondie’ een mooi alternatief. Vind je gelere hulsten mooier? Bijzonder geelbladig zijn ‘Golden Gem’ en ‘Convexed Gold’.
Zijn bessen van de hulst giftig?
Hulst zorgt voor een wintergroene toets in je tuin. De rode bessen van deze bladhoudende heester lokken verschillende vogels. Hele troepen kramsvogels trekken in de winter van struik naar struik. Maar ook merels en lijsters eten de bessen als voedsel schaars is. Alleen de vrouwelijke struiken van Ilex produceren bessen. Zorg dus ook altijd voor een mannelijke struik in de buurt. Of kies voor een zelfbestuivende soort als Ilex aquifolium ‘Alaska’, ideaal voor de kleine tuin. Let op: zowel de bessen als de blaadjes van hulst zijn giftig voor mensen.
Snoeien van hulst
Hulst groeit langzaam, dus snoeien doe je alleen wanneer het nodig is. Bij voorkeur na de winter, als de kans op vorst is geweken. Hulsthagen kun je het best snoeien in juni en/of september. Houd dit jaarlijks bij. Terugsnoeien tot op het oude hout pakt bij Ilex namelijk vaak slecht uit. Vormsnoei van de Japanse hulst (Ilex crenata) pak je ook aan in mei, juni en/of september. Kies hiervoor een bewolkte of regenachtige dag uit, want de plant herstelt zich sneller als het vochtig is. Heb je een uit de kluiten gewassen hulststruik? Maak dan van het snoeien een meerjarenplan. Hier kan je gerust twee of drie jaar mee zoet zijn.
Tip: trek handschoenen en bovenkleding met lange mouwen aan, het blad kan namelijk prikken.
Weetjes over hulst (Ilex)
Je zou haast de hulst voor lief nemen omdat het zo’n bekende plantensoort is. Hieronder benoemen we daarom nog wat leuke feitjes over de hulst:
- De roots van hulst gaan ver terug: vijftig miljoen jaar geleden kwam de oervorm van deze prikkelstruik al voor in zowel de bergen als langs de kust van Azië, Europa, Afrika en Amerika. De naam Ilex is afgeleid van Quercus ilex, de steeneik. De blaadjes van deze wintergroene eik lijken wel wat op die van hulst, vandaar.
- De stam van hulst bestaat uit hard, wit hout. Hiervan worden traditioneel schaakstukken gemaakt en chic inleghout voor meubilair.
- De tuinen van Paleis Het Loo heeft 25 kilometer aan buxus vervangen door Ilex crenata ‘Dark Green’, een variant van de Japanse hulst.
